YAPAY ZEKÂ, ADOBE PHOTOSHOP, MS WORD…
Yapay zekâya sahip bir makine sanatçı değildir. Buradaki makalede neden olamayacağını anlatmıştım. Yapay zekâ ile sonuca odaklanan yaratıcılığı otomatiktir ve insana ait olgulardan, duygulardan, yaşanmışlıktan yoksundur. Yapay zekâ; sanat, insan ve yaşam gerçekliğinin farkında değildir yani yaratıcılığın gerektirdiği aktiviteyi ve insani duygusallığı içermez.
-Burada Photoshop veya benzeri görüntü işleme programlarının yapay zekâ içermeyen klasik ana program modülünü kastediyorum. (Yapay zekâ modülleri bir eklenti olarak hizmete sunuldu.)
Evet, Photoshop bir bilgisayarda imaj işleme mantığı ile oluşturulmuş eğlenceli bir program. Üretim süreci için düşünülmüş pek çok menü ve araç önceden belirlenmiş/programlanmış belirli görevleri yapıyorlar. Ama Photoshop kendi başına bir portre çizemez çünkü kendi kendine üretim yapma yeteneği yok. Üretmek için insana ihtiyaç duyuyor ve onu kullanan insanın faaliyeti için üretimin araçsal zeminin oluşturuyor. Aynı şekilde resim çizme yeteneği olmayan birisi de son versiyon bir Photoshop ve gelişmiş bir grafik tablet kullansa da nitelikli, özgün bir şey üretemez. Böyle birine Photoshop ile bir portre boyamasını/çizmesini istediğinizde sonuç ne olur? Peki, sanat ruhu taşımayan böyle birinin estetik yapıt üretme yetenekleri olmayan birisinin yapay zeka ile bir şeyler üretmesi ve sanat diye sunması doğru mu? Ahlaki mi?
Photoshop yerine MS Word programı için düşünelim. MS Word ya da bir kelime işlemci program kendi kendine şiir veya öykü yazabilir mi? Hayır! MS Word'ün 1983 ile 2024 versiyonu arasında inanılmaz bir fark ve gelişme olmasına rağmen temel görevi ve işlevi değişmemiştir. Menüler, komutlar, ara yüzü ne kadar değişse de araçsal niteliği aynıdır: insanın düşüncelerini yazıya aktarmasını sağlamak. MS Word onu kullanan insanın yetenekleri ve istekleri doğrultusunda yazılar üretir. Onun ile herkes yazı yazabilir ama herkes bir roman veya şiir yazamaz. Edebiyat ile ilgisi olmayan birisine en gelişmiş MS Word programı ile bir roman yazmasını isterseniz bu mümkün olmayacaktır. Ama bir roman yazarı programın en ilkel versiyonu ile hatta bir daktilo ile romanını yazabilir. MS Word programı insanın düşünce, yetenek ve kültürünü yazı ile ortaya koyan teknolojik bir araçtan başka bir şey değildir. Programın değil insanın yeteneği önemlidir.
Her iki program da insan faktörüne dayalı üretimde hayal gücü, ifade, anlam arayışı ile istenilen tasarım sürecinde yolu almasına ve görünür kılınmasına yardımcı olan sadece araçsal bir zemindir.
Birisinin Photoshop kullanmayı bilmesi onun iyi tasarımlar yapacağı anlamına da gelmez. Zira bir operatör de mükemmel seviyede Photoshop ya da MS Word programını kullanma bilgisine sahip olabilir ama kendi düşüncelerini sanatsal nitelikte görüntü ya da edebi kompozisyon oluşturma ve yazıya aktarma yeteneğine sahip olamaz.
Bir sanatçı bir illüstratör, bir yazar ister MS Word ile ister Photoshop ile zihnindeki değeri maddileştirirken yani okunur/görünür kılarken bir amacı ve anlam/ifade etme gayreti vardır. Bir sanatçı estetik dışavurumlarını coşkusu, hayal dünyası ve ifade yeteneğiyle, eseriyle bir bağ kurarak ortaya çıkarır. Programları kendi amacına uygun kullanarak yani menüleri, komutları bilgisayarda üretim konseptinin bir parçası olarak amacına hizmet etmesini sağlıyor. Sadece insanın inisiyatifi ile ilerleyen bir süreçten bahsediyoruz. Sonuçta bir sanatçı kendi insani yetenekleriyle, üretim sürecinde eserini ortaya çıkarmak, anlatmak istediğine ulaşabilmek, üretebilmek için yapay zekâ içermeyen üretim akışında bilgisayarı araç olarak kullanır.
Yapay zekâ içermeyen bilgisayar yazılımları sizin düşüncelerinizi kendi kendine tanımlayamaz ve yönlendirici önerisi sunmaz, çıktıyı yaratma sürecinde her aşamasına insan dâhildir ve bu en önemli noktadır ve insan istediği anda düzenleme özgürlüğüne, müdahale, değiştirme etkinliğine sahiptir.
Böylesi programlar düzenleme değil düzeltme önerilerinde bulunurlar. Bu öneriler yazılımların ve dolayısı ile araçların teknolojik gelişimini gösterir. MS Word programında yanlış yazılan kelimenin işaretlenerek, kelimenin doğrusu ya da benzerlerinin ya da benzer anlamlıların önerilmesi kişiye yardımcı niteliğinde bir teknolojik bir yardımdır. Önerdiği şey süreci sadece hızlandırır. Photoshop ya da MS Word bir yöntem sunmaz, yöntemi uygulayacak kişiye kolay adımlar, kolay bir ortam sunar. Çünkü bu programların sanatçının veya onları kullanan kişinin yaratacağı içerik hakkında bir fikirleri yoktur. MS Word, yazarın zihnideki öykü hakkında nasıl ki bir içerik ve konu önerisi, yönlendirmesi yapamadığı gibi Photoshop’da kompozisyon yaratma önerisinden yoksundur. (Fakat ileri ki bir zamanda MS Word kendi kendine içerik üretme, Photoshop ve benzeri imaj işleme programlarına da kendi kendine farklı şablonlardan kompozisyonlar üretme modülleri entegre edilecektir.)
Sıradan bir Photoshop
kullanıcısı birkaç filtre kullanarak imajlar üretebilir ve filtrelerin tesadüfî
etkilerinden faydalanabilir. Filtrelerin farklı etkilerini düzenleme önerisi
gibi algılayabilir. Ayrıca programın yeteneklerini kendisi hayal etmiş, kendisi
üretmiş gibi gösterebilir ama bu bir illüstratörün ya da sanatçının çalışma
biçimi değildir. İllüstratörün veya sanatçının kompozisyona başlamadan önce
yapmak istediği şey bir nüve olarak onun zihninde ve hayalindendir. Tesadüfî
oluşumlarla değil bilinçli adımlarla kompozisyonunu oluşturur. Hatta önce eskizler çizerek taslaklarını oluşturarak bir plana sahip projelere başlamak, daha büyük tecrübeler ister.
01 2024
Yorumlar
Yorum Gönder